العرف الوردی فی اخبار المهدی (کتاب)

العرف الوردی فی اخبار المهدی(ع)
اطلاعات کتاب
نویسنده سیوطی(متوفای ۹۱۱ق)
موضوع امام زمان(عج)
سبک روایی
زبان عربی
مجموعه 1 جلد
اطلاعات نشر
ناشر مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
تاریخ نشر ۱۳۸۵ش

العُرْفُ الوَرْدی فی أخْبار المَهْدی کتابی به زبان عربی در موضوع مهدویت، نوشته سُیوطی، عالم اهل تسنن است. سیوطی در این کتاب، احادیثی را که اهل سنت درباره حضرت مهدی(ع) نقل کرده‌اند، گردآوری و تدوین کرده است. این روایات که تعداد آنها به ۲۵۵ حدیث می‌رسد، درباره مهدی، ظهور و حوادث آخرالزمان است.

درباره مؤلف

حافظ جلال‌الدین عبدالرحمن بن ابی‌بکر سیوطی شافعی از عالمان اهل سنت و مؤلف آثار بسیار در حدیث و تاریخ و علوم دیگر است. وی به سال ۸۴۹ق در اسیوط مصر متولد شد و از کودکی به آموختن قرآن و حدیث روی آورد. در سال ق۸۶۶ اولین اثر خود را تالیف کرد. او در پی تحصیل علم به مناطق زیادی مانند شام، حجاز، یمن، هند و مغرب سفر کرد و با بزرگان و استادان زیادی حشر و نشر داشت. سیوطی که شهرت زیادی در میان عالمان شیعه و سنی دارد، در موضوعات تفسیر، حدیث، فقه، ادبیات، قرائت، تاریخ و حتی طب مهارت داشت و درباره آنها کتاب نوشت. هر چند تعصب او در مذهبش جای انکار نیست اما عظمت علمی او نیز که بیشتر با جنبه تألیف و جمع‌آوری آثارش مشهود است، قابل تردید نیست.

محتوا

کتاب مشتمل بر ۲۵۵ روایت درباره مهدی و ظهور او و حوادث آخرالزمان است که مؤلف از منابع متعدد پیش از خود جمع‌آوری و با ذکر نام منابع، آنها را نقل کرده است. او در غالب موارد از چندین منبع سود برده است. بخش قابل توجهی از روایات کتاب بر گرفته از کتاب الفتن نعیم بن حماد است که قدیم‌ترین و مفصل‌ترین اثر درباره ملاحم و فتن آخر الزمان و مهدی است.
در چاپ کتاب، رساله‌ای تحت عنوان «عقیدة أهل السنة والأثر فی المهدی المنتظر» اثر عبدالمحسن العباد آل بدر آمده است که روایت‌ها و اخبار نقل‌شده از سوی صحابه، علما و راویان اهل سنت درباره حضرت مهدی(عج) را بیان و برخی مسائل از جمله اختلاف دیدگاه‌های اهل سنت را در این باره تبیین کرده است.

روش تألیف

محدثان و مؤلفان اهل سنت با گرایش‌های مختلف درباره مهدی، آثار زیادی تدوین کرده یا در بخشی از آثار حدیثی خود به این موضوع پرداخته‌اند که از آن جمله، ابواب فتن در صحاح سته و دیگر مسانید و کتب روایی آنهاست. سیوطی هم این روایات را در کتاب خود جمع‌آوری کرده، اما این اخبار از اصل عنوان مهدی و ظهور او بحث می‌کند و گاه درباره اینکه او از نسل پیامبر(ص) یا از نسل فاطمه(س) و امام حسین(ع) است نیز با شیعه اشتراک دارند لیکن در بقیه موارد، اخبار آنان با شیعه متفاوت است.

جایگاه کتاب

این کتاب، درباره اخبار مؤید اعتقاد شیعیان امامیه است اما آنچه در این کتاب آمده، بیشتر مربوط به حوادث آخرالزمان است که از آن با عنوان فتن یاد می‌شود. بنابراین همه آنچه در این کتاب‌ها آمده، مستقیما به مهدی ارتباطی ندارد و گاه پیش‌گویی حوادث آینده است که از زبان پیامبر یا صحابه نقل کرده‌اند بخصوص که مهدی در نظر اهل سنت، مهدی نوعی است و اعتقاد آنان با شیعه امامیه متفاوت است که مهدی خاصی را اعتقاد دارند.

نسخ و چاپ

نسخه‌های متعددی از کتاب بر جای مانده است:

  • نسخه‌ای در کتابخانه حرم مکی.
  • نسخه‌ای از قرن یازدهم در کتابخانه خدابخش در هند.
  • نسخه‌ای در کتابخانه ملی برلین.
  • نسخه‌ای در کتابخانه جامع کبیر در یمن.
  • نسخه‌ای در دارالکتب المصریة.
  • نسخه‌ای در کتابخانه ندوة العلماء در لکنهو هند.
  • نسخه‌ای در کتابخانه آسیویه در بنگلادش.

این کتاب با تحقیق محمد کاظم موسوی، همراه با «رسالة عقیدة اهل السنة و الاثر فی المهدی المنتظر» اثر شیخ عبدالمحسن العباد آل بدر، توسط مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی، منتشر شده است.

پانویس

  1. سیوطی، العرف الوردی، ۱۴۲۷ق، مقدمه کتاب، ص۱۳.
  2. ، کتابخانه دیجیتال نور.
  3. ، کتابخانه دیجیتال نور.
  4. ، کتابخانه دیجیتال نور.
  5. ، کتابخانه دیجیتال نور.
  6. طباطبایی، اهل البیت فی المکتبة العربیة، ۱۴۱۷ ق، ص ۳۰۷.
  7. سیوطی، العرف الوردی، ۱۴۲۷ق، برگرفته از فهرست، مقدمه و متن کتاب.

منابع

  • سیوطی، جلال الدین، العرف الوردی فی أخبار المهدی، تهران، مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی، ۱۴۲۷ق.
  • طباطبایی، عبدالعزیز، أهل البیت فی المکتبة العربیة، قم، آل البیت، ۱۴۱۷ق.
  • العرف الوردی فی اخبار المهدی، کتابخانه دیجیتال نور.